Czy torbiele na nerkach są groźne? Jak leczyć to schorzenie? 

Torbielami nerek określa się przestrzenie wypełnione płynem. Mieszczą się w miąższu nerek. Powstają na skutek patologicznych poszerzeń poszczególnych części cewek nerkowych. Mają różną wielkość. Torbiele na nerce występują pojedynczo lub w skupiskach. W zależności od rodzaju i zdrowia pacjenta mogą pojawić się na każdym etapie jego życia. Mogą być uwarunkowane genetycznie, a także być schorzeniem towarzyszącym innym chorobom, na przykład przewlekłej niewydolności nerek.

Czym są torbiele na nerkach?

Do klasyfikacji torbieli nomenklatura medyczna stosuje skalę Bosniaka. Skala ta, w zależności od budowy, określa rodzaj torbieli (torbiel prosta lub złożona). Od rodzaju zmiany zależy też dalsze postępowanie diagnostyczne. W przypadku torbieli z grubymi, nieregularnymi ścianami, z obecnymi zwapnieniami czy masami tkankowymi w świetle torbieli, zaleca się interwencję chirurgiczną. Ma ona na celu całkowite usunięcie zmiany chorobowej. W bardzo dużym odsetku, zmiany te, mogą mieć postać nowotworu o wysokim stopniu złośliwości.

Prawidłowo przeprowadzona diagnostyka torbieli na nerkach ma bardzo ważne znaczenie. W przypadku zaleceń do okresowych badań nie należy lekceważyć zdania lekarza i sumiennie badać zmiany w nerkach pod kątem ich wzrostu i zmiany budowy. Badania takie powinien wykonywać doświadczony lekarz urolog lub radiolog.

Czy torbiel na nerce daje objawy?

Objawy przy torbieli na nerce są uzależnione od ich wielkości i lokalizacji. Mniejsze torbiele zazwyczaj nie powodują żadnych dolegliwości. Torbiele o średnicy powyżej 5 cm mogą spowodować dolegliwości bólowe. Najczęściej zgłaszane przez pacjentów to:

• uczucie ucisku i pełności w brzuchu,
• ból w boku po stronie nerki z torbielą,
• czy ból w okolicy lędźwiowej.

Diagnostyka torbieli na nerkach

Diagnostyka torbieli nerek odbywa się zazwyczaj w trakcie badania ultrasonograficznego – USG. Inne badania, takie jak rezonans magnetyczny – MRI lub tomografia kompterowa -TK, wykonuje się w przypadku wątpliwości, co do rodzaju torbieli na nerce. Najczęściej po to, aby wykluczyć chorobę nowotworową u pacjenta.

Leczenie torbieli na nerkach

Torbiele, które są niewielkiego rozmiaru i nie dające objawów bólowych zazwyczaj kontroluje się raz do roku wykonując badanie ultrasonograficzne.

W przypadku objawów bólowych, spowodowanych przez torbiel na nerce lub kiedy torbiel uciska narządy sąsiadujące, wykonuje się prosty zabieg chirurgiczny: sklerotyzację torbieli.

Lekarz wprowadza do torbieli igłę i wyciąga płyn z torbieli. Po wydobyciu całego płynu w jego miejsce wstrzykuje  95% etanol.  Wstrzyknięcie etanolu ma spowodować likwidację torbieli na nerce, poprzez zniszczenie ścian torbieli. Niestety nie ma tu 100 % pewności, że torbiel na nerce nie pojawi się ponownie.

Torbiel na nerce można także usunąć metodą laparoskopową.

Powikłania torbieli na nerkach

Do powikłań zaobserwowanych u  pacjentów należy: krwiomocz, ropomocz, zakażenie treści torbieli.

U pacjentów chorujących na przewlekłą niewydolność nerek schorzeniem towarzyszącym jest torbielowatość nerek. W każdej nerce występuje powyżej 4 torbieli. Przyczyny tworzenia się torbieli nerek nie są do końca poznane. Ich ilość uzależniona jest od czasu trwania niewydolności nerek. Ponad 90% osób dializowanych przez 10 lat ma zdiagnozowaną torbielowatość nerek. Jeśli nie wywołuje dolegliwości bólowych nie jest leczona. Natomiast zdarzają się przypadki , że zmiany te prowadzą do delikatnego krwiomoczu, bólu w okolicy lędźwiowej czy kolki nerkowej.

Wielotorbielowate zwyrodnienie nerek PKD (z ang. polycystic kidney disease)

Choroba ta uwarunkowana jest genetycznie. W korze i rdzeniu nerki występują liczne torbiele. W nomenklaturze medycznej choroba ta podzielona została na 4 kategorie wg klasyfikacji Potter.

Klasyfikacja ta opiera się na obrazie badania ultrasonograficzego.

• typ I Potter- wielotorbielowatość nerek typu dziecięcego
• typ II Potter- dysplazja wielotorbielowata nerek
• także typ III Potter- gąbczastość rdzenia nerek, wielotorbielowatość nerek typu dorosłych
• typ IV Potter- wielotorbielowate  zwyrodnienie nerek

Wielotorbielowate zwyrodnienie nerek

Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek jest chorobą wrodzoną. Zmiany występują na obu nerkach. Choroba uwarunkowana jest genetycznie. W trakcie rozwoju płodu w nerkach powstaje wiele mikroskopijnych torbieli, które z upływem lat powiększają się.

Choroba wykrywana jest najczęściej w trakcie badania ultrasonograficznego robionego z innych powodów. Najczęstszymi objawami są bóle w okolicy lędźwiowej oraz krwiomocz. Około 20% chorych w przebiegu tej choroby cierpi na kamicę nerkową. Bardzo często w przebiegu choroby lekarz diagnozuje nadciśnienie tętnicze, badania moczu także wykazują nieprawidłowości.  Z biegiem lat przebieg choroby objawia się wzrostem  zmian w nerkach na większe. Stopniowo doprowadzić może do niewydolności nerek, na skutek zaniku miąższu nerek.

Leczenie

Leczenie choroby jest objawowe. Jak dotąd nie odkryto skutecznego leczenia prowadzącego do całkowitego odzyskania zdrowia. Bardzo ważne jest leczenie w przypadku wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Wartość ciśnienia nie powinna przekraczać 130/80 mmHg. W przypadku wystąpienia bólu i krwiomoczu leczenie polega na oszczędzającym trybie życia i przyjmowaniu leków przeciwbólowych. Chorzy  na zwyrodnienie wielotorbielowate nerek, którzy poddawani są dializie często kwalifikowani są do przeszczepu nerki.

Niestety całkowite wyleczenie przy obecnym stanie medycznej wiedzy jest niemożliwe. Leczenie trwa przez całe życie. Na początku choroby jest to tylko leczenie objawowe a następnie leczenie niewydolności nerek.

Nie wykryto też sposobów na uniknięcie rozwoju choroby na tle genetycznym.